Giloy/Gulvel/Guduchi: Meaning, Benefits, Uses, Side Effects In Marathi म्हणजे गुळवेल किंवा गिलोय विषयी संपूर्ण माहिती मराठी मध्ये मी येथे तुम्हाला उपलब्ध करून देत आहे.
Giloy, Gulvel, Guduchi: Meaning, Benefits, Uses, Side Effects In Marathi | गुळवेल किंवा गिलोय विषयी संपूर्ण माहिती
टीनोस्पोरा कॉर्डिफोलिया (Tinospora cordifolia) किंवा गिलोय (Giloy) एक प्रकारची द्राक्षवेली आहे जी सहसा जंगले आणि झुडूपांमध्ये आढळतात. गिलोय हे प्राचीन काळापासून आयुर्वेदिक औषध म्हणून वापरले जात आहे.
Giloy Meaning In Marathi
गिलोय, गुळवेल, गुडुची, अमृता इत्यादी नावांनी देखील ओळखले जातात.
- मराठी : गुळवेल
- हिंदी : गिलोय
- संस्कृत : गुडुची, अमृता
- English : टीनोस्पोरा कॉर्डिफोलिया (Tinospora cordifolia)
गुळवेल कशी ओळखावी
गिलोय चे फायदे पाहता, अलिकडच्या काही वर्षांपासून लोकांमध्ये जागरूकता वाढली आहे आणि आता लोकांनी त्यांच्या घरात गिलोय वेलीची लागवड करण्यास सुरवात केली आहे. तरीही, अद्याप बरेच लोक गिलोय ला व्यवस्थित ओळखू शकत नाहीत. त्याची पाने सुपारीच्या पानांइतकेच आकारात असून तिचा गडद हिरवा रंग असतो. आपण आपल्या घरात शोभेच्या वनस्पती म्हणून हिंदीमध्ये गिलॉय देखील लावू शकता.
आयुर्वेदानुसार, गिलोय ज्या झाडावर चढते त्या झाडाचेही गुणधर्म देखील समाविष्ट करून घेते, म्हणूनच, कडुनिंबाच्या झाडावर उगवलेले गिलोय वेल ही औषधाच्या बाबतीत उत्कृष्ट मानली जाते. हे कडुलिंब गिलोय म्हणून ओळखले जाते.
गिलोय मधील पौष्टिक गुणधर्म (Nutrients in Giloy)
गिलोय मध्ये गिलिन आणि टीनोस्पोरा, पाल मारिन आणि टिना स्पोरिक अँसिड नावाचे ग्लूको साइड असते. याशिवाय गिलोयमध्ये तांबे, लोखंड, फॉस्फरस, जस्त, कॅल्शियम आणि मॅंगनीज देखील मुबलक प्रमाणात आढळतात.
गिलोय चे औषधी गुणधर्म (Medicinal Properties of Giloy)
आयुर्वेदानुसार गिलोय ची पाने, मुळे व देठाचे तिन्ही भाग आरोग्यासाठी खूप चांगले आहेत, परंतु रोगांच्या उपचारात सर्वाधिक वापर केला जातो गिलोयचा काड किंवा देठ.गिलोयमध्ये मोठ्या प्रमाणात अँटीऑक्सिडेंट्स असतात तसेच त्यामध्ये अँटी-इंफ्लेमेटरी आणि अँटी-कॅन्सर गुणधर्म असतात. या गुणधर्मांमुळे ते ताप, कावीळ, संधिवात, मधुमेह, बद्धकोष्ठता, आंबटपणा, अपचन, लघवी रोग इत्यादीपासून मुक्त होते.अशी काही औषधे आहेत जी वात,पिट्टा आणि कफा,यावर नियंत्रण ठेवतात गिलोय यापैकी एक आहेत. गिलोय मधील मुख्य परिणाम विषावर (विषारी हानिकारक पदार्थांवर) होतो आणि विषाणूशी संबंधित हानिकारक रोग बरे करण्यास ही प्रभावी भूमिका बजावते.
गुळवेल किंवा गिलोय चे उपयोग (Giloy or Gulvel Uses In Marathi)
आजच्या काळात, बर्‍याच लोकांना गिलोयचे फायदे माहित आहेत परंतु त्यांना गिलोय च्या सेवनाची पद्धत माहित नाही. गिलोय अर्क, गिलोय रस आणि गिलोय पावडर सहसा आपण गिलोय तीन प्रकारांमध्ये वापरू शकता. आजकाल गिलोय अर्क आणि गिलोयचा रस बाजारात सहज मिळतो.
जर तुम्हाला गिलॉयची एक देठ मिळाली असेल तर ती व्यवस्थित धुवा आणि दोन ग्लास पाण्यात उकळा. अर्धे पाणी उकळवा. मग ते थंड करा आणि दररोज एक ग्लास रस प्या.
त्यात सुधारणा करण्यासाठी २ इंची आले, ३-४ तुळशीची पाने, गिलोयची मोठी काडी, २ काळी मिरी आणि कॉर्न घ्या. आता २ ग्लास पाण्यात आले, तुळस आणि गिलोय मिसळा. अर्धे पाणी उकळवा. आता गॅस बंद करून त्यात काळी मिरी, लवंगा घालून झाकून ठेवा. आता १० मिनिटानंतर हे पाणी कोमट गरम प्यावे. हा काढा दिवसातून एकदा १ ग्लास प्यायला जाऊ शकतो.
गिलोय किंवा गुळवेल चे फायदे (Gulvel or Giloy Benefits in Marathi)
गिलोय डायबिटीज, बद्धकोष्ठता आणि कावीळ यासह अनेक गंभीर आजारांच्या उपचारांमध्ये उपयुक्त आहे. गिलोय किंवा गुडुचीच्या गुणधर्मांमुळेच याला आयुर्वेदात अमृता असे नाव देण्यात आले आहे, म्हणजेच हे औषध अगदी अमृतासारखे आहे. आयुर्वेदानुसार, पाचक रोगांव्यतिरिक्त, दमा आणि खोकला या श्वसन रोगांपासून मुक्त होण्यासाठी गिलोय देखील खूप फायदेशीर आहे.
1. गिलोय किंवा गुळवेल मधुमेहासाठी (Giloy or Gulvel for Diabetes In Marathi)
तज्ञांच्या मते, गिलोय हाइपोग्लिसेमिक एजंट म्हणून काम करतो आणि टाइप -2 मधुमेह (type 2 diabetes) नियंत्रित करण्यासाठी प्रभावी भूमिका बजावते. गिलोय रस रक्तातील साखरेची पातळी कमी करतो. अशाप्रकारे, मधुमेह रूग्णांसाठी हे एक अतिशय उपयुक्त औषध आहे.
माप आणि घेण्याचे प्रकारः मधुमेहासाठी तुम्ही गिलोयचे दोन प्रकारे सेवन करू शकता.
- गिलोय ज्यूस: एक कप पाण्यात दोन ते तीन चमचे गिलोय जूस (10-15 मिली) मिसळा आणि सकाळी रिकाम्या पोटी ते खा.
- गिलोय पावडर: दिवसातून दोन ते दीड तासाने खाल्यावर अर्धा चमचे गिलॉय पावडर पाण्यात घ्या.
2. गिलोय किंवा गुळवेल डेंग्यूसाठी (Giloy or Gulvel for Dengue In Marathi)
गिलोय हे डेंग्यूपासून बचाव करण्यासाठी घरगुती उपायांचे सर्वात सामान्य प्रकार आहे.डेंग्यूच्या वेळी रुग्णाला जास्त ताप येऊ लागतो.गिलोय मधील अँटीपायरेटिक गुणधर्म तापाला त्वरित बरे करते आणि रोग प्रतिकारशक्ती बूस्टर म्हणून कार्य करते जे डेंग्यूपासून त्वरित आराम करण्यास मदत करते.
माप आणि घेण्याची पद्धतः डेंग्यू झाल्यास दोन ते तीन चमचे गिलोय रस एक कप पाण्यात घ्या आणि एक ते दीड तास खाण्यापूर्वी दिवसातून दोनदा घ्या. यामुळे डेंग्यू पासून त्वरित आराम मिळतो.
3. अपचनासाठी गिलोय किंवा गुळवेल (Giloy or Gulvel for indigestion In Marathi)
आपण बद्धकोष्ठता,आंबटपणा किंवा अपचन यासारख्या पाचक समस्यांमुळे त्रस्त असल्यास,गिलोय आपल्यासाठी खूप फायदेशीर ठरू शकते.गिलोयच्या काढा पोटातील अनेक आजार दूर असतात.म्हणून बद्धकोष्ठता आणि अपचनपासून मुक्त होण्यासाठी गिलोयचे दररोज सेवन करावे.
माप आणि घेण्याची पद्धत: रात्री झोपायच्या आधी अर्धा ते एक चमचा गिलोय पावडर गरम पाण्यात घ्या. नियमित सेवन केल्याने पोटातील समस्यांशी संबंधित बद्धकोष्ठता, अपचन आणि आंबटपणा इत्यादीपासून आराम मिळतो.
4. गिलोय खोकल्यासाठी (Giloy or Gulvel for Cough)
जर आपला खोकला बर्‍याच दिवसांपासून बरा झाला नसेल तर गिलोय घेणे फायद्याचे ठरू शकते.गिलोय त्याच्या प्रतिजैविक गुणधर्मांमुळे खोकल्यापासून त्वरित आराम प्रदान करते.खोकला बरा होण्यासाठी गिलोयचा काढा घ्या.
माप आणि घेण्याची पद्धत: खोकल्यापासून आराम मिळवण्यासाठी गिलोयचा काढा करावा व त्याचे सेवन मधाने करावे.दिवसातून दोन वेळा खाल्ल्यानंतर हे अधिक फायदेशीर ठरते.
5. गिलोय तापासाठी (Giloy for fever)
गिलोय किंवा गुडुचीमध्ये अँटीपायरेटिक गुणधर्म आहेत जे तीव्र ताप बरे करतात.याच कारणास्तव मलेरिया, डेंग्यू आणि स्वाइन फ्लूसारख्या गंभीर आजारामुळे होणारा ताप कमी करण्यासाठी गिलोय वापरण्याची शिफारस केली जाते.
माप आणि घेण्याची पद्धत: तापापासून आराम मिळविण्यासाठी, गिलोय घनवती (1-2 गोळ्या) पाण्याने दिवसातून दोनदा खाल्ल्यानंतर घ्या.
6. रोग प्रतिकारशक्ती वाढविण्यात मदत करते (Giloy Powder For Increasing Immunity)
रोग बरे करण्याशिवाय, शरीराची प्रतिकारशक्ती वाढविणे देखील गिलोयच्या फायद्यांमध्ये समाविष्ट आहे. गिलोयचा रस किंवा गिलोय पाचकरस नियमित सेवन केल्यास शरीराची प्रतिकारशक्ती वाढते, जी सर्दीसह अनेक संक्रामक रोगांपासून संरक्षण करते.
माप आणि घेण्याची पद्धत: गिलोय रोग Immunity Booster म्हणून कार्य करते. रोग प्रतिकारशक्ती वाढविण्यासाठी, दिवसातून दोनदा तीन ते तीन चमचे (10-15 मि.ली.) गिलोय रस वापरा.
गिलोय किंवा गुळवेल चे दुष्परिणाम (Giloy Side Effects In marathi)
Giloy Benefits वाचून, जर तुम्हाला वाटत असेल की फक्त गिलोय कडून फायदे आहेत, तर तसे नाही. जर आपण आवश्यकतेपेक्षा जास्त गिलोयचे सेवन केले तर आपल्याला गिलोयचे नुकसान देखील सहन करावे लागेल.
1. स्वयं रोगप्रतिकारक रोगांचा धोका (Self-immunizing pathology deception)
गिलोयचे सेवन केल्याने शरीराची प्रतिकारशक्ती सामर्थ्यवान होते,परंतु काहीवेळा अधिक सक्रिय प्रतिकारशक्तीमुळे,स्वयं रोगप्रतिकारक रोगांचा धोका वाढतो. म्हणूनच स्वयं रोगप्रतिकारक रोगांमुळे ग्रस्त रूग्णांना मल्टिपल स्क्लेरोसिस किंवा संधिवात इत्यादींसारख्या रोगांनी गिलोय टाळण्याचा सल्ला दिला आहे.
2. कमी रक्तदाब (Low Blood Pressure)
ज्या लोकांना आधीच रक्तदाब कमी आहे त्यांनी गिलोयचे सेवन करणे टाळावे कारण गिलोय रक्तदाबही कमी करतो. यामुळे रुग्णाची प्रकृती बिघडू शकते. त्याचप्रमाणे, कोणत्याही शस्त्रक्रियापूर्वी गिलोय कोणत्याही स्वरूपात सेवन करू नये कारण यामुळे रक्तदाब कमी होतो ज्यामुळे शस्त्रक्रिया दरम्यान अडचणी वाढू शकतात.
3. गर्भधारणा (Pregnancy)
गर्भवती आणि स्तनपान देणाऱ्या महिलांनाही गिलोय टाळण्याचा सल्ला दिला जातो. गर्भधारणेदरम्यान गिलोयचे नुकसान झाल्याचे कोणतेही पुरावे उपलब्ध नसले तरी, आपल्या डॉक्टरांच्या सल्ल्याशिवाय गर्भावस्थेदरम्यान गिलोयचे सेवन करू नका.
गिलोयचे फायदे आणि तोटे तुम्हाला आता ठाऊक आहेत. म्हणून आपल्या आवश्यकतेनुसार गिलोयचे नियमित सेवन सुरू करा. नेहमी लक्षात ठेवा की नेहमीच मर्यादित प्रमाणात गिलोय रस किंवा गिलोय काढा वापरा. जरी गिलोय चे नुकसान फारच कमी लोकांमध्ये दिसत आहे, परंतु आपणास काही समस्या असल्यास तत्काळ नजीकच्या डॉक्टरांना सांगा.
Frequently Asked Question On Giloy or Gulvel In Marathi
गिलोय ला मराठीत गुळवेल (Guivel) मनतात.
गुळवेल काढा तुम्ही जो आजार बारा करण्यासाठी घेत आहात तो आजार बरा होई परंत घ्यावा.
अर्धा ते एक चमचा गुळवेल चूर्ण गरम पाण्यात घ्यावे.
आशा आहे की आम्ही दिलेल्या माहितीचा आपल्याला नक्कीच फायदा होईल. जर आपणास आमच्याद्वारे दिलेली माहिती आवडत असेल तर कृपया आपल्या मित्रांसह आणि कुटूंबासह नक्की Share करा.
आपल्याला या माहितीशी संबंधित कोणती मदत हवी असल्यास कृपया आपला प्रश्न खाली कमेंट बॉक्समध्ये लिहा आणि आपल्याला इतर कोणत्याही विषयावर मराठी माहिती हवी असल्यास आम्हाला कमेंट बॉक्स मध्ये विचारा.
DISCLAIMER: आमची तुम्हास नम्र विनंती आहे की, यामधील कोणत्याही प्रकारचं उपाय वापरण्या अगोदर आपल्या डॉक्टरांशी संपर्क साधणे आवश्यक आहे! रीड इन मराठी (Read In Marathi) चे काम कुठल्याही प्रकारचा उपाय घेण्यास प्रोत्साहित करणे नसून, तुम्हाला योग्य माहिती पुरवणे आहे.
